آیه 156 سوره انعام

از دانشنامه‌ی اسلامی

أَنْ تَقُولُوا إِنَّمَا أُنْزِلَ الْكِتَابُ عَلَىٰ طَائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنَا وَإِنْ كُنَّا عَنْ دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِلِينَ

[6–156] (مشاهده آیه در سوره)


<<155 آیه 156 سوره انعام 157>>
سوره :سوره انعام (6)
جزء :8
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

(قرآن را برای این فرستادیم) تا نگویید تورات و انجیل تنها بر دو طایفه یهود و نصاری پیش از ما فرستاده شد و ما از تعلیم درس (کتابهای الهی) آنان غافل و بی بهره ماندیم.

[آری، قرآن را نازل کردیم] تا [شما مشرکان] نگویید: کتاب آسمانی فقط بر دو گروه پیش از ما [یهود و نصاری] نازل شد و [چون به لغت ما نبود] از [یاد گرفتن] قرائت آنان و آموزششان بی خبر ماندیم.

تا نگوييد: «كتاب [آسمانى‌]، تنها بر دو طايفه پيش از ما نازل شده، و ما از آموختن آنان بى‌خبر بوديم.»

تا نگوييد كه تنها بر دو طايفه‌اى كه پيش از ما بودند كتاب نازل شده و ما از آموختن آنها غافل بوده‌ايم.

(ما این کتاب را با این امتیازات نازل کردیم) تا نگویید: «کتاب آسمانی تنها بر دو طایفه پیش از ما [= یهود و نصاری‌] نازل شده بود؛ و ما از بحث و بررسی آنها بی خبر بودیم»!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Lest you should say, ‘The Book was sent down only to two communities before us, and we were indeed unaware of their studies,’

Lest you say that the Book was only revealed to two parties before us and We were truly unaware of what they read.

Lest ye should say: The Scripture was revealed only to two sects before us, and we in sooth were unaware of what they read;

Lest ye should say: "The Book was sent down to two Peoples before us, and for our part, we remained unacquainted with all that they learned by assiduous study:"

معانی کلمات آیه

دراستهم: دراست (به كسر اول): درس خواندن. درس: پيوسته خواندن؛ يك بار خواندن، درس نيست.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ «155»

واين (قرآن) كتابى است مبارك كه آن را نازل كرديم. پس آن را پيروى نموده و تقوا پيشه كنيد، باشد كه مورد رحمت قرار گيريد.

أَنْ تَقُولُوا إِنَّما أُنْزِلَ الْكِتابُ عَلى‌ طائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنا وَ إِنْ كُنَّا عَنْ دِراسَتِهِمْ لَغافِلِينَ «156»

(آن قرآن را نازل كرديم) تا نگوييد كتاب (آسمانى)، فقط بر دو طايفه‌ى (يهود و نصارى) كه پيش از ما بودند نازل شده است و ما از علوم آنان بى خبر بوده‌ايم.

نکته ها

كلمه‌ «مُبارَكٌ» از ريشه‌ى «بركت»، بر دو امر تأكيد مى‌كند: 1. ريشه قوى و ثابت. 2. رشد دائم. قرآن، هم داراى مطالبى اساسى و تغييرناپذير و استوار است و هم با گذشت زمان، پرده‌هايى از اسرارش كشف و روز به روز جلوه‌ى آن بيشتر مى‌شود.

جلد 2 - صفحه 588

«أَنْ تَقُولُوا» به معناى «لئلّا تقولوا» است، يعنى: تا نگوييد و بهانه نگيريد.

«دراسة» به معناى تلاوت و علم است.

پیام ها

1- قرآن، تنها كتاب تئورى و نظرى نيست، بلكه كتاب سعادت و برنامه‌ى عمل انسان است. كتاب ... فَاتَّبِعُوهُ‌

2- سعادت بشر در دو چيز است: اطاعت حقّ، اجتناب از باطل. «فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا»

3- خداوند، حجّت را بر مردم تمام كرده است. كِتابٌ أَنْزَلْناهُ‌ ... أَنْ تَقُولُوا

4- دستگاه تبليغاتى مسلمانان بايد براى هر كشور و ملّت و زبانى، برنامه‌هاى صحيح در سطح جهان آماده كند، تا حجّت بر آنان تمام شود و نگويند ما از حقّ بى‌خبر بوديم. أَنْ تَقُولُوا ... كُنَّا عَنْ دِراسَتِهِمْ لَغافِلِينَ‌

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)


أَنْ تَقُولُوا إِنَّما أُنْزِلَ الْكِتابُ عَلى‌ طائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنا وَ إِنْ كُنَّا عَنْ دِراسَتِهِمْ لَغافِلِينَ (156)

«1» نهج البلاغه، خطبه 196.

تفسير اثنا عشرى، ج‌3، ص: 412

أَنْ تَقُولُوا إِنَّما أُنْزِلَ الْكِتابُ‌: (حذف مضاف اى كراهة ان تقولوا) انزال قرآن فرموديم به جهت كراهت اينكه گوئيد شما گروه عرب جز اين نيست كه نازل شده است كتاب‌ عَلى‌ طائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنا: بر دو طايفه پيش از ما يعنى يهود و نصارى‌ وَ إِنْ كُنَّا عَنْ دِراسَتِهِمْ لَغافِلِينَ‌: و اينكه هستيم غافل از قرائت آنها مر كتاب خود را، يعنى نمى‌دانيم ايشان چه مى‌خوانند، زيرا به لغت ما نيست و تخصيص يهود و نصارى به جهت شهرت امر آنها است.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


أَنْ تَقُولُوا إِنَّما أُنْزِلَ الْكِتابُ عَلى‌ طائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنا وَ إِنْ كُنَّا عَنْ دِراسَتِهِمْ لَغافِلِينَ (156)

ترجمه‌

كه مبادا بگوئيد جز اين نيست كه فرستاده شد كتاب بر دو طائفه پيش از ما و بدرستيكه بوديم ما از خواندن آنها هر آينه بيخبران.

تفسير

يكى از علل نزول قرآن بلسان عرب آنستكه در بدو ظهور اسلام مردم مكه نگويند كتاب آسمانى مخصوص بيهود و نصارى است و ما از قرائت آن بهره‌مند نمى‌شويم و نميدانيم آنها چه ميخوانند چون آشنا بلغت آنها نيستيم لذا باحكام سابقه عمل ننموديم.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


أَن‌ تَقُولُوا إِنَّما أُنزِل‌َ الكِتاب‌ُ عَلي‌ طائِفَتَين‌ِ مِن‌ قَبلِنا وَ إِن‌ كُنّا عَن‌ دِراسَتِهِم‌ لَغافِلِين‌َ (156)

‌ما ‌اگر‌ قرآن‌ ‌را‌ نازل‌ نكرده‌ بوديم‌ ميگفتند اينست‌ و جز ‌اينکه‌ نيست‌ ‌که‌ كتاب‌ ‌بر‌ دو طائفه‌ يهود و نصاري‌ پيش‌ ‌از‌ ‌ما نازل‌ ‌شده‌ ‌بود‌ و ‌ما نظر بآن‌ ترفع‌ و بزرگي‌ ‌که‌ داشتيم‌ ‌از‌ درس‌ خواندن‌ ‌آن‌ غافل‌ بوديم‌ چون‌ زير بار يهود و نصاري‌ نميرفتيم‌ ‌اينکه‌ ‌آيه‌ شريفه‌ ‌در‌ مقام‌ اتمام‌ حجت‌ و قطع‌ عذر مشركين‌ حجاز ‌است‌ ‌که‌ ‌ما ‌بر‌ ‌شما‌ كتابي‌ نازل‌ كرديم‌ ‌که‌ بمراتب‌ ‌از‌ كتاب‌ يهود و نصاري‌ بالاتر ‌است‌.

أَن‌ تَقُولُوا بعضي‌ گفتند تقدير الا تقولوا ‌است‌، بعضي‌ گفتند ‌که‌ ‌آيه‌

جلد 7 - صفحه 250

‌ان‌ تقولوا ‌است‌ و ‌ما مكرر گفته‌ايم‌ تقدير خلاف‌ اصل‌ ‌است‌ و خلاف‌ ظاهر و معني‌ اينست‌ ‌که‌ نزول‌ قرآن‌ ‌براي‌ رفع‌ عذر شماها ‌است‌ ‌که‌ بگوئيد چرا ‌بر‌ ‌ما كتاب‌ نازل‌ نشده‌ و منحصرا بايد كتاب‌ ‌بر‌ يهود و نصاري‌ نازل‌ شود ‌که‌ مفاد إِنَّما أُنزِل‌َ الكِتاب‌ُ عَلي‌ طائِفَتَين‌ِ مِن‌ قَبلِنا ‌است‌ چون‌ انّما ‌از‌ ادات‌ حصر ‌است‌ و مراد ‌از‌ نزول‌ كتاب‌ تورات‌ و انجيل‌ ‌است‌ و مراد ‌از‌ طائفتين‌ يهود و نصاري‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌در‌ زمان‌ قبل‌ نازل‌ ‌شده‌، بعدا ‌براي‌ دفع‌ دخل‌ ‌که‌ كسي‌ بگويد بآنها ‌که‌ ‌شما‌ احتياج‌ بكتاب‌ نداشتيد چرا نرفتيد ‌با‌ اينكه‌ ميدانستيد ‌که‌ كتاب‌ ‌بر‌ ‌آن‌ دو طائفه‌ نازل‌ ‌شده‌ برويد ايمان‌ بياوريد و متابعت‌ كنيد اينها جواب‌ بگويند وَ إِن‌ كُنّا عَن‌ دِراسَتِهِم‌ لَغافِلِين‌َ ‌ما شأنمان‌ اجل‌ّ و مقام‌ ‌ما بالاتر و عقل‌ و فهم‌ و ذكاوت‌ ‌ما بيشتر ‌است‌ ‌از‌ يهود و نصاري‌ هرگز نميرويم‌ متابعت‌ كساني‌ ‌که‌ بمراتب‌ ‌از‌ ‌ما پست‌ترند كنيم‌ لذا ‌از‌ فرا گرفتن‌ ‌از‌ ‌آنها‌ ‌ما غافل‌ بوديم‌، و ‌اينکه‌ دعوي‌ ‌براي‌ صفت‌ كبر و نخوت‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌در‌ طائفه‌ عرب‌ هست‌ بالاخص‌ ‌در‌ حجاز و لذا اسم‌ ‌خود‌ ‌را‌ عرب‌ گفتند ‌که‌ معرب‌ عما ‌في‌ الضمائر ‌است‌ و ديگران‌ ‌را‌ عجم‌ ناميدند بمعني‌ لال‌ مثل‌ حيوانات‌ معجمه‌ و كمال‌ نزد ‌آنها‌ فصاحت‌ و بلاغت‌ ‌بود‌ و باشعار ‌خود‌ افتخار ميكردند و لكن‌ ‌از‌ ساير كمالات‌ بكلي‌ عري‌ و بري‌ بودند ‌که‌ دوره‌ جاهليت‌ ‌بود‌ لذا خداوند ‌بر‌ ‌خود‌ ‌آنها‌ بلكه‌ ‌بر‌ اشرف‌ طوائف‌ ‌آنها‌ ‌که‌ قريش‌ باشند بلكه‌ ‌بر‌ اشرف‌ طوايف‌ قريش‌ ‌که‌ بني‌ هاشم‌ باشند كتابي‌ نازل‌ فرمود ‌که‌ داراي‌ ‌اينکه‌ كمال‌ ‌که‌ ‌در‌ نظر ‌آنها‌ اعظم‌ كمالات‌ ‌بود‌ بدرجه‌ اعلا ‌که‌ تمام‌ فصحاء و بلغاء عاجز شدند ‌که‌ يك‌ سوره‌ مثل‌ ‌آن‌ بياورند ‌که‌ ‌اينکه‌ راه‌ عذر ‌بر‌ ‌آنها‌ مسدود شود و نتوانند چنين‌ عذري‌ بياورند و ‌از‌ ‌هر‌ جهت‌ حجت‌ تمام‌ ‌باشد‌.

251

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 156)

در این آیه، تمام راه های فرار و بهانه جوییها را به روی مشرکان بسته، نخست به آنها می گوید: «ما این کتاب آسمانی را با این امتیازات نازل کردیم تا نگویید که تنها بر دو طایفه پیشین (یهود و نصاری) کتاب آسمانی نازل شده، و ما از بحث و بررسی و مطالعه آنها غافل بوده ایم، و اگر از فرمان تو سرپیچی کردیم به خاطر این بوده است که فرمان تو در دست دیگران بود و به دست ما نرسید» (أَن تَقُولُوا إِنَّما أُنزِلَ الکتابُ عَلی طائِفَتَینِ مِن قَبلِنا وَ إِن کنّا عَن دِراسَتِهِم لَغافِلِینَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع